Ελληνικα
English
Οι ωοθήκες είναι δύο και είναι μικρά όργανα σε σχήμα αμυγδάλου. Βρίσκονται κοντά στις σάλπιγγες και την μήτρα των γυναικών.
Παράγουν τις γυναικείες ορμόνες δηλαδή οιστρογόνα, προγεστερόνη και μικρή ποσότητα ανδρογόνων. Έτσι δημιουργείται ο έμμηνος κύκλος της γυναίκας.
Επίσης κάθε μήνα ελευθερώνουν ένα ωάριο και τότε έχουμε την ωορρηξία. Το ωάριο περνά στην σάλπιγγα και αν συναντηθεί με σπερματοζωάρια πιθανόν να γονιμοποιηθεί και να ξεκινήσει μια εγκυμοσύνη.
Τι είναι οι κύστεις των ωοθηκών;
Οι κύστεις είναι σάκοι με υγρό περιεχόμενο που μερικές φορές μπορεί να σχηματιστούν στις ωοθήκες.
Είναι πολύ συνηθισμένες ιδιαίτερα στην αναπαραγωγική περίοδο της ζωής των γυναικών.
Υπάρχουν διάφορα είδη ωοθηκικών κύστεων.
Οι πλέον συνηθισμένες είναι οι λειτουργικές.
Αυτές δημιουργούνται όταν στην ωορρηξία ή δεν σπάει το ωοθυλάκιο και έτσι δεν ελευθερώνεται το ωάριο ( ωοθυλακικές κύςτεις) ή μετά την ωορρηξία δεν απορροφάται το ωοθυλάκιο και αρχίζει να μεγαλώνει σε μέγεθος ( ωχρινικές κύστεις).
Ποιές άλλες κύστεις ωοθηκών έχουμε;
- Κύστεις ωχρού σωματίου
Δημιουργούνται όταν το ωχρό σωμάτιο που βρίσκεται στην ωοθήκη γεμίσει με υγρό ή συνηθέστερα αίμα( αιμορραγική κύστη) - Ενδομητριωσικές κύστεις ( σοκολατοειδείς)
Ιστός από το εσωτερικό της μήτρας, το ενδομήτριο, για κάποια όχι εντελώς ξεκάθαρη αιτία μεταναστεύει και εμφυτεύεται σε άλλα όργανα της κοιλιάς. Ένα από αυτά είναι οι ωοθήκες. Σχηματίζονται λοιπόν κύστεις που το περιεχόμενο τους είναι αίμα. Σε κάθε περίοδο καινούργια ποσότητα αίματος συσσωρεύεται στην κύστη.
Μπορεί να προκαλούν πόνο και επηρεάζουν την γονιμότητα.
- Κυσταδένωμα
Αναπτύσσεται απο τα κύτταρα του εξωτερικού περιβλήματος της ωοθήκης. Το υγρό που περιέχει μπορεί να είναι λεπτόρευστο ( ορώδες κυσταδένωμα) ή παχύρευστο ( βλεννώδες κυσταδένωμα). Συνήθως είναι καλόηθες και σπάνια εξελίσςεται σε κακοήθεια. - Δερμοειδείς κύστεις ( καλοήθη τερατώματα).
Περιέχουν ιστούς από άλλα σημεία του σώματος όπως δόντια, οστά, χόνδρο, τρίχες, σμήγμα. Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. - Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Δημιουργείται από διαταραχή στον ορμονικό έλεγχο με αποτέλεσμα να έχουμε πολλά ανώριμα ωάρια που μοιάζουν με μικρές κύστεις.
Τι προκαλεί όγκους των ωοθηκών;
Όγκοι μπορεί να σχηματιστούν στις ωοθήκες όπως και σε οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος.
Οι όγκοι των ωοθηκών μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις.
Οι 3 τύποι των ωοθηκικών όγκων είναι:
- Επιθηλιακοί όγκοι
Ξεκινούν από τα κύτταρα της επιφάνειας των ωοθηκών. Είναι ο πλέον κοινός τύπος των όγκων της ωοθήκης.( 85-90%) - Όγκοι από τα γεννητικά κύτταρα
Προέρχονται από τα κύτταρα που παράγουν τα ωάρια. Μπορεί να είναι κακοήθεις ή καλοήθεις όγκοι. Συνήθως είναι καλοήθεις. - Όγκοι από το γοναδικό στρώμα
Προέρχονται από τα κύτταρα που παράγουν τις γυναικείες ορμόνες.
Δεν είμαστε σίγουροι για τις αιτίες που προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών. Ξέρουμε όμως αρκετούς από τους παράγοντες κινδύνου….
Δεν είμαστε σίγουροι για τις αιτίες που προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών.
1. ηλικία. Αύξηση της πιθανότητας με την αύξηση της ηλικίας. Κυρίως μετά την εμμηνόπαυση
2. Κάπνισμα
3. Παχυσαρκία
4. Άτοκες η που δεν θήλασαν
5. Συχνή χρήση ωορρηκτικών φαρμάκων
6. Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ωοθηκών, μαστών και ιεντέρου.
Ποιά είναι τα συμπτώματα των κύστεων και των όγκων;
Οι κύστεις μπορεί να μην δημιουργούν κανένα πρόβλημα και να βρεθούν τυχαία σε μια γυναικολογική εξέταση ρουτίνας.
Μπορεί όμως να προκαλούν και μέτρια ή έντονα συμπτώματα όταν συστρέφονται, όταν αιμορραγούν ή αν σπάσουν.
Επίσης αν είναι πολύ μεγάλες μπορεί να προκαλέσουν:
- αύξηση του μεγέθους της κοιλιάς.
- δυσκοιλιότητα αν πιέζουν το έντερο.
- συχνουρία αν πιέζουν την ουροδόχο κύστη.
Εάν υπάρχει κάποιο από τα παραπάνω ή από αυτά που θα περιγράφουν στη συνέχεια σύμπτωμα, θα πρέπει χωρίς καθυστέρηση να γίνει γυναικολογικός έλεγχος γιατί μπορεί να είναι κάτι απλό χωρίς καμμιά συνέχεια, τα ίδια όμως συμπτώματα έχει και ο καρκίνος των ωοθηκών. Ο οποίος εύκολα διασπείρεται πριν κάν ανιχνευθεί.
Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται επίσης:
- Πόνος και πρήξιμο της κοιλιάς
- Δυσκολίες στην ούρηση
- Πόνος στην σεξουαλική επαφή
- Πόνος ή ενόχληση στην μέση
- Δυσμηνορροια( πόνος στην περίοδο)
- Αιμορραγίες ή ανώμαλη ροή της περιόδου
- Ξαφνική εμφάνιση τριχοφυΐας
- Ναυτία, εμετός
- Αύξηση του βάρους
- Ανορεξία
Πως γίνεται η διάγνωση;
1. Γυναικολογική εξέταση
Όταν υπάρχει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να γίνει γυναικολογικός έλεγχος για να αποκλειστεί ή να βρέθει κάποια πάθηση των ωοθηκών.
Η πλειοψηφία των μορφωμάτων των ωοθηκών είναι καλοήθη και συχνά υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Ένα μικρό όμως ποσοστό θα βρεθεί να είναι καρκίνος των ωοθηκών. Στην περίπτωση αυτή όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση τόσο αυξάνει και το προσδόκιμο επιβίωσης της γυναίκας.
2. Υπερηχογραφικός έλεγχος
Με το υπερηχογράφημα θα δούμε την μορφή και το μέγεθος τυχόν μορφώματος της ωοθήκης. Η μορφολογία του πιθανόν να μας οδηγήσει σε συμπληρωματικές εξετάσεις όπως :
3. Αξονική ή Μαγνητική Τομογραφία
Θα μας συμπληρώσουν με καινούργιες πληροφορίες την πιθανή διάγνωση μας και εάν πρόκειται για κακοήθεια θα προσδιορίσουν πιθανές μεταστάσεις της νόσου.
4. Ορμονικός έλεγχος
Μερικοί όγκοι αυξάνουν την παραγωγή των ορμονών και αυτό μας οδηγεί στην πιθανή διάγνωση.
5. Ca 125 ορού
Η πρωτεΐνη που ονομάζεται Ca125 συνήθως αυξάνει όταν έχουμε καρκίνο των ωοθηκών αλλά όχι πάντα. Επίσης μερικές φορές αυξάνει σε καλοήθεις παθήσεις όπως π.χ. η ενδομητρίωση.
Ποιά είναι η θεραπεία;
Καρκίνος ωοθηκών
Εάν η διάγνωση είναι καρκίνος τότε ο έλεγχος αυτός θα μας χρησιμεύει να καθορίσουμε την επέκταση της νόσου. Η σταδιοποίηση θα μας βοηθήσει να καθορίσουμε την καλύτερη θεραπεία για την συγκεκριμένη νόσο.
Η θεραπεία στον καρκίνο περιλαμβάνει συνήθως χειρουργική επέμβαση η οποία μπορεί να συμπληρωθεί με χημειοθεραπεία ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και την επέκταση του.
Κυστικά μορφώματα
Οι περισσότερες κύστεις των ωοθηκών θα υποχωρήσουν μόνες τους ή μετά απο χορήγηση αντισυλληπτικού χαπιού για 1-3 κύκλους.
Εάν η κύστη δεν υποχωρεί αλλά αντίθετα μεγαλώνει ή πονάει, αν είναι ενδομητριωσική ή δερμοειδης κύστη, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χρειαστεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Συνήθως στα μορφώματα των ωοθηκών που θεωρούμε καλοήθη επεμβαίνουμε λαπαροσκοπικά.
Και τα άριστα νέα;
Το Ca125 είναι ένας βιολογικός δείκτης για τον καρκίνο των ωοθηκών. Επειδή όμως μπορεί να είναι θετικός σε καλοήθεις παθήσεις όπως π.χ στην ενδομητρίωση ή να είναι φυσιολογικός σε γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών έχει περιορισμένη αξιοπιστία
Καρκινικά κύτταρα ωοθήκης
Που βρίσκονται τα »άριστα» νέα;
Δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της μεγαλύτερης μελέτης προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου των ωοθηκών στον κόσμο. Η τεχνική που χρησιμοποιείται βασίζεται στον στατιστικό υπολογισμό των διακυμάνσεων του Ca125. Η νέα μέθοδος ανιχνεύει σωστά διπλάσιο νούμερο γυναικών με νόσο από ότι οι ως τώρα χρησιμοποιούμενες διαγνωστικές μέθοδοι.
Αυτό σημαίνει πρώϊμη διάγνωση του 86% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών.
Η πρώϊμη διάγνωση σώζει ζωές. Και τα αποτελέσματα αυτού του νέου τρόπου ελέγχου είναι συναρπαστικά γιατί προβλέπουν με ακρίβεια τον ατομικό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
