Η ενδομητρίωση συνδέεται με προβλήματα γονιμότητας, πόνους στην περίοδο και στην επαφή, λίγο αίμα για μερικές ημέρες πριν την περίοδο. Οι πόνοι μπορεί να οδηγήσουν σε συνοδά συμπτώματα όπως ημικρανίες,σύνδρομο χρόνιας κόπωσης,ευερέθιστο έντερο, σπασμούς του πυελικού εδάφους,επανειλημένες κυστίτιδες. Η προσβολή των ωοθηκών από ενδομητρίωση, οδηγεί στη δημιουργία σοκολατοειδούς ή ενδομητριωσικής κύστης.

Υπάρχουν γυναίκες με μέτρια ή και σοβαρή ενδομητρίωση που δεν αισθάνονται πυελικό πόνο. Ηενδομητρίωση όμως από μόνη της είναι παράγοντας που προκαλεί πόνο μέσω διάφορων μηχανισμών. Προκαλώντας φλεγμονή, μπορεί να καταλήξει σε ουλώδη ιστό και νευραλγίες, οπότε ο εγκέφαλος λαμβάνει συνεχόμενα ή μόνο στην περίοδο, σήματα πόνου.

Πολλές γυναίκες όπως προανέφερα έχουν ενδομητρίωση χωρίς να πονάνε.Οπότε βέβαια δεν χρειάζονται θεραπεία αναλγητική. Όταν όμως η ασθενής υποφέρει λόγω της ενδομητρίωσης χρονίως, τότε η θεραπεία του πόνου και της πάθησης πάνε χέρι-χέρι.

Η θεραπεία μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.Συνήθως είναι συνδιασμός και των δύο.Έτσι μπορεί να χρησιμοποιήσουμε αντισυλληπτικάχάπια, αγωνιστές των γοναδοτροπινών, προγεστερόνη, δαναζόλη. Αυτά τα φάρμακα μειώνοντας την φλεγμονή καθώς και την τοπική δράση των οιστρογόνων, ελαττώνουν και τον πόνο που συνδέεται με αυτήν. Επίσης δρουν κατασταλτικά στους οιστρογονικούς υποδοχείς του νωτιαίου μυελού. (έτσι εξηγείται γιατί αυτές οι θεραπείες καταστέλουν πόνους και από άλλες, εκτός της ενδομητριώσεως αιτίες)

Η χρήση όλων αυτών των φαρμάκων (συχνά με σοβαρές παρενέργειες) καταστέλει την νόσο χωρίς να την θεραπεύει. Καταστέλεται όμως και ο πόνος.Συχνά, όταν δεν είναι το ζητούμενο η γονιμότητα, αυτό μας αρκεί.

Υπάρχει μία κατηγορία φαρμάκων, οι αναστολείς της αρωματάσης,που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Αυτά μπλοκάρουν την παραγωγή ή την δράση των οιστρογόνων. Σε μελέτες φαίνεται ότι ελαττώνουν και τον συνολικό ανατομικό όγκο της ενδομητρίωσης. Αυτό είναι σημαντικό αφού συχνή αιτία του χρόνιου πόνου είναι η ανατομική παραμόρφωση της περιοχής.

Συνήθως γίνεται λαπαροσκοπικά χειρουργική αφαίρεση, κάθε φανερής εστίας ενδομητρίωσης στις ωοθήκες, στον δουγλάσιο ή σε όποιο άλλο όργανο έχουμε βρεί ή βλέπουμε κατά την διάρκεια του χειρουργείου ότι υπάρχει.Στόχος μας είναι να αφαιρέσουμε την ενδομητρίωση επαναφέροντας στην γυναίκα την γονιμότητά της αλλά και να θεραπεύσουμε τον πόνο.