Η διαπίστωση της αύξηση των τιμών του σακχάρου του αίματος πάνω από τα επιτρεπτά όρια, στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, ονομάζεται διαβήτης κυήσεως. Συνήθως εκδηλώνεται μετά την 20η εβδομάδα.
Στον δυτικό κόσμο περίπου 7% των έγκυων γυναικών, θα εμφανίσουν διαβήτη της κυήσεως. Έαν δεν γίνει η κατάσταση αυτή αντιληπτή και επομένως δεν υπάρξει η κατάλληλη αντιμετώπιση, μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές. Μετά τον τοκετό,τα επίπεδα του σακχάρου σας θα επανέλθουν σε φυσιολογικά όρια.
Όταν λοιπόν διαπιστωθεί ότι έχετε διαβήτη της κυήσεως, το πρώτο βήμα είναι να αλλάξετε την διατροφή σας, ώστε τα επίπεδα του σακχάρου να παραμένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Έτσι τρώγοντας υγιεινά και λαμβάνοντας από την διατροφή σας όλα τα απαραίτητα συστατικά για το μωρό σας και εσάς, θα ρυθμισθεί το σάκχαρο σας και δεν θα υπάρχει καμμιά απολύτως αρνητική επίδραση στο έμβρυο.
Οι υδατάνθρακες από τις τροφές όταν περνούν στον οργανισμό μας μεταβολίζονται και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος σαν γλυκόζη( τύπος σακχάρου). Η γλυκόζη είναι απαραίτητη για τον οργανισμό γιατί αποτελεί ”καύσιμο” για σας και το μωρό σας. Με την προϋπόθεση όμως να παραμένει σε επίπεδα φυσιολογικά.
Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσετε την διατροφή σας, ειναι να τρώτε ποικιλία από υγιεινές τροφές. Όταν ξέρετε ότι έχετε κληρονομικό ιστορικό διαβήτη, είναι καλό πριν ανακαλύψουμε σε εσάς τον διαβήτη κυήσεως, σε συνεννόηση από την αρχή της εγκυμοσύνης με την/τον γυναικολόγο σας ή με ενδοκρινολόγο, αν ήδη παρακολουθείστε για άλλη αιτία, να έχετε ένα ειδικό διαιτολόγιο για διαβήτη κυήσεως. Με αυτόν τον τρόπο θα ξέρετε τι να τρώτε και πως να υπολογίζετε την ποσότητα του φαγητού σας, οπότε πιθανότατα να μην εμφανιστεί ο διαβήτης κυήσεως ή να παραμείνει σε πολύ ελεγχόμενα επίπεδα.
Γενικά πρέπει να ξέρετε ότι στην διατροφή σας πρέπει να υπάρχει:
- Επιλογή υδατανθράκων κυρίως από τα μη αμυλώδη λαχανικά, τα φρούτα και από σύνθετους υδατάνθρακες όπως το ολικής αλέσεως ψωμί, μακαρόνια και ρύζι.
- Σαν ποσοστό από τους υδατάνθρακες θα πρέπει να παίρνετε λιγότερες από τις μισές θερμίδες της ημέρας.
- Ελάχιστη κατανάλωση από φρουτοχυμούς και βεβαίως γλυκά.
- Μέτρια κατανάλωση πρωτεΪνών και ακόμη λιγότερη λιπαρών.
Βασικό είναι για να διατηρούμε, όπως πρέπει τα επίπεδα του σακχάρου, σταθερά μέσα στην ημέρα να τρώτε τα τρία γεύματα( χωρίς ποτέ να τα παραλείπετε) και δύο μικρά ενδιάμεσα. Διατηρήστε την αναλογία υδατανθράκων – πρωτεϊνών – λιπαρών σχεδόν σταθερή καθημερινά.
Ομάδες τροφών που θα χρησιμοποιείτε για την διατροφή σας
Υδατάνθρακες
Υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη όπως είναι το κριθάρι, η βρώμη, τα λαχανικά, τα φρούτα κρατούν το σάκχαρο σε υγιή επίπεδα.
Διαλέξτε δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως γιατί έχουν τις απαραίτητες φυτικές ίνες και η επεξεργασία δεν έχει καταστρέψει βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Διαλέξτε ποικιλία από λαχανικά , σκουροπράσινα( π.χ μπρόκολο, σπανάκι), πορτοκαλί και κόκκινα( π.χ καρότα, γλυκοπατάτες, ντομάτες, πιπεριές).
Να προτιμάτε τα λαχανικά και φρούτα της κάθε εποχής.
Φρούτα
Να τρώτε τα φρούτα φρέσκα χωρίς να προσθέτετε ζάχαρη.
Τα φρούτα ενώ είνει καλή τροφή, έχουν πολλά φυσικά σάκχαρα. Γι’ αυτό να τρώτε 1-3 μερίδες φρούτων την ημέρα.
Μία μερίδα φρούτου είναι ένα μέτριο φρούτο ή μισό μεγάλο ή μισό φλυτζάνι από ποικιλία φρούτων.
Μην τρώτε κομπόστες.
Οι χυμοί που πίνετε να είναι φρεσκοστυμμένοι, χωρίς προσθήκη ζάχαρης και να περιορίζονται σε ένα μικρό ποτήρι( κρασιού) την ημέρα. Οι χυμοί είναι πηγή συμπυκνωμένων υδατανθράκων και ανεβάζουν πολύ γρήγορα το σάκχαρο στο αίμα. Εάν ήδη έχετε διαβήτη κυήσεως να τους αποφεύγετε.
Δημητριακά - όσπρια - αμυλώδεις υδατάνθρακες
6 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα αντιστοιχεί σε μία λεπτή φέτα ψωμί, μισό φλυτζάνι βρασμένο ρύζι ή μακαρόνια, 30 γραμμάρια δημητριακά, μια μικρή πατάτα, μισό φλυτζάνι όσπρια.
Διαλέξτε ολικής αλέσεως ψωμί και δημητριακά, κριθάρι και βρώμη που έχουν πολλές φυτικές ίνες. Επίσης ολικής αλέσεως μακαρόνια και καστανό ρύζι.
Λαχανικά
Μία μερίδα αντιστοιχεί σε ένα φλυτζάνι πράσινων σαλατικών, ένα φλυτζάνι βρασμένων χόρτων, 3/4 του φλυτζανιού χυμό λαχανικών, μισό φλυτζάνι κομμένων ωμών ή βρασμένων λαχανικών.
Διαλέξτε ποικιλία από λαχανικά , σκουροπράσινα( π.χ μπρόκολο), πορτοκαλί και κόκκινα( π.χ καρότα, γλυκοπατάτες, ντομάτες).
Να προτιμάτε τα λαχανικά της κάθε εποχής.
Μην βράζετε τα λαχανικά σε ψηλές θερμοκρασίες και όχι περισσότερο από 10’ γιατί καταστρέφονται οι βιταμίνες τους
Πρωτεΐνες
Είναι απαραίτητες για την δόμηση νέων ιστών, άρα είναι απαραίτητες για την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Βρίσκονται:
Στο κόκκινο κρέας, πουλερικά, ψάρια
Στα γαλακτοκομικά
Στα αυγά
Σε ξηρούς καρπούς
Στα όσπρια
Σε δημητριακά
Διαλέξτε κρέας και πουλερικά χωρίς λίπη( π.χ κοτόπουλο χωρίς πέτσα).
Μαγειρέψτε τα ψητά ή βραστά με λίγο λάδι.
Χρησιμοποιήστε ποικιλία πρωτεινών. Είπαμε ότι πρωτεΐνη έχουν και τα ψάρια, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί.
Γαλακτοκομικά
Να τρώτε 2-3 μερίδες την ημέρα.
Μία μερίδα αντιστοιχεί σε ένα φλυτζάνι γάλα ή γιαούρτι και 45-65 γραμμάρια τυρί.
Όλα τα γαλακτοκομικά να είναι χαμηλών λιπαρών.
Τα γαλακτοκομικά είναι πηγή πρωτεϊνών, ασβεστίου και φωσφόρου όμως έχουν φυσικά σάκχαρα.
Λίπη
Μεγάλη προσοχή στα ζωϊκά λίπη, στις μαργαρίνες, τις έτοιμες σάλτσες, στη μαγιονέζα, στις κρέμες γάλακτος, στα τηγανητά και βεβαίως στα γλυκά.
Χρησιμοποιούμε κυρίως ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς που μας δίνουν τα απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου Ω3 λιπαρά.
Γενικά ελαττώστε τις θερμίδες που παίρνετε από τα λιπαρά.
Εάν δεν μπορείτε να πιείτε τα ροφήματα σας άγλυκα, χρησιμοποιείστε στέβια.
Εάν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα της εγκυμοσύνης σας που επιβάλλει να σταματήσετε κάθε δραστηριότητα( π.χ αιμορραγία, έντονες συσπάσεις της μήτρας, χαμηλή πρόσφυση πλακούντα και πολλά άλλα), η μέτρια δραστηριότητα είναι ευεργετική στην εγκυμοσύνη. Περπατήστε μισή ώρα καθημερινά για να πάτε στην δουλιά σας ή να κάνετε τα ψώνια σας. Εάν όμως αιστανθείτε κούραση, βάρος χαμηλά στην κοιλιά ή ζαλάδα σταματήστε αμέσως. Να ακούτε τις ”οδηγίες” που σας δίνει το ίδιο σας το σώμα.
Η έγκυος μπορεί να ασκείται με:
- περπάτημα
- κολύμπι
- γιόγκα και πιλάτες με γυμνάστρια/γυμναστή που γνωρίζει τις συγκεκριμένες πρακτικές στην εγκυμοσύνη.