Πως θα μπορούσε να μας ” συστηθεί” το ασβέστιο;
Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τον οργανισμό. Γι’ αυτό η ποσότητα ασβεστίου που περιέχει είναι μεγαλύτερη απο οποιοδήποτε άλλο μέταλλο.
Βρίσκεται σε αρκετά τρόφιμα, προστίθεται σε άλλα, υπάρχει σαν συμπλήρωμα διατροφής και είναι συστατικό μερικών φαρμάκων( π.χ τα αντιόξινα).
Με αυτό ” χτίζονται” τα οστά, τα δόντια και διατηρείται η ανθεκτικότητα τους.
- Επίσης είναι απαραίτητο για
- την συστολή των μυών
- την μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων
- την αγγειακή συστολή και διαστολή
- την πηκτικότητα του αίματος
- την διατήρηση της κυτταρικής μεμβράνης
- την έκκριση των ορμονών.
Οι λειτουργίες αυτές του οργανισμού είναι τόσο βασικές, που παρότι μόνο το 1% του συνολικού ασβεστίου του σώματος απαιτείται για την υποστήριξη τους, το ασβέστιο του αίματος είναι ρυθμισμένο ώστε να μην παρουσιάζει διακυμάνσεις στις διατροφικές αλλαγές.
Ξέρουμε ότι:
1. Το σώμα μας δεν παράγει ασβέστιο.
2. Μεγάλες ποσότητες ασβεστίου χάνονται με τα ούρα, τα κόπρανα, τον ιδρώτα τα νύχια και τις τρίχες.
Γι’ αυτό:
είναι απαραίτητη η πρόσληψή του με τη διατροφή καθημερινά.
Αν το αμελήσουμε:
ο οργανισμός θα χρησιμοποιήσει τα οστά ως πηγή ασβεστίου. Αυτό βέβαια οδηγεί σε αποδυνάμωση των οστών, προκαλώντας σιγά-σιγά αραίωσή τους δηλαδή οστεοπενία αρχικά και αργότερα οστεοπόρωση.
Πως μπορούμε να συμπληρώσουμε την απαραίτητη ημερήσια δόση ασβεστίου με την τροφή μας;
Το ασβέστιο βρίσκεται στις τροφές καθώς και στα συμπληρώματα διατροφής με τη μορφή αλάτων. Για να διαλυθούν τα άλατα αυτά και να γίνει ή απορρόφηση του ασβεστίου απαιτείται το όξινο περιβάλλον των γαστρικών υγρών του στομαχιού. Εξαίρεση αποτελούν τα άλατα κιτρικού ασβεστίου, τα οποία δεν απαιτούν όξινο περιβάλλον για να απορροφηθούν από τον οργανισμό
Ποιοί συνδυασμοί τροφών εμποδίζουν την απορρόφηση του ασβεστίου;
Υπάρχουν κάποιοι συνδυασμοί τροφών που εμποδίζουν την απορρόφηση του ασβεστίου, οπότε είναι καλό να αποφεύγεται η ταυτόχρονη λήψη καλών πηγών ασβεστίου με :
- καφέ
- σοκολάτα
- τρόφιμα ολικής άλεσης( ειδικά η βρώμη σαφώς εμποδίζει την απορρόφηση του)
- αλκοόλ( περισσότερα από 2 ποτήρια)
- αναψυκτικά τύπου κόλα.
- Η υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών π.χ μεγάλη κατανάλωση κρέατος ή οι πρωτεϊνικές δίαιτες, επίσης εμποδίζουν την απορρόφηση του ασβεστίου.
- Η μεγάλη κατανάλωση αλατιού αυξάνει την απώλεια ασβεστίου από τον οργανισμό μας.
Είναι αρκετό αυτό για να απορροφηθεί το ασβέστιο;
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την σωστή απορρόφηση και χρήση του ασβεστίου από τον οργανισμό, αλλά δεν απαιτείται πάντοτε η πρόσληψη της συγχρόνως με το ασβέστιο.
Επίσης άλατα όπως :
το μαγνήσιο (Ολικής αλέσεως δημητριακά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αλεύρι σόγιας, βρώμη, αμύγδαλα, καρύδια, κουκουνάρι, Βραζιλιάνικα καρύδια, σέλινο, βασιλικός, άνιθος, σπόροι μουστάρδας, κύμινο, κόριανδρο, σπανάκι, πατάτες με την φλούδα τους, σοκολάτα, κακάο, μπανάνα)
ο φωσφόρος (Ο φώσφορος βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα γιατί είναι απαραίτητο συστατικό για κάθε ζωντανό οργανισμό. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας, τα ψάρια, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φώσφορο).
και βιταμίνες όπως :
η βιταμίνη Κ (Οι καλύτερες διατροφικές πηγές της βιταμίνης Κ είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και το μπρόκολο. Επίσης τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, το συκώτι, το πίτουρο σιταριού και τα λάδια ελιάς, σόγιας και canola.
(είναι επίσης απαραίτητα για την καλή υγεία των οστών).
Πόσο ασβέστιο περιέχουν τα τρόφιμα;
Γαλακτοκομικά
1 γιαούρτι( 200γρ)
1 ποτήρι γάλα( 250ml)
1 ποτήρι γάλα με μειωμένα λιπαρά
τυριά ( 40γρ):
παρμεζάνα
γραβιέρα
έμμενταλ
τσένταρ
τσένταρ μειωμένων λιπαρών( 15%)
245mg
320mg
340mg
460mg
300 – 400mg
330mg
325mg
400mg
ένταμ
πεκορίνο
κασέρι
ματσαρέλα
φέτα
cottage
frozen γιαούρτι βανίλια( 1/2 φλυτζάνι)
παγωτό βανίλια ( 1/2 φλυτζάνι)
350mg
310mg
300mg
200mg
130mg
138mg
103mg
84mg
Η περιεκτικότητα σε ασβέστιο είναι ελαφρώς αυξημένη στο ίδιο προϊόν όταν περιέχει λιγότερα λιπαρά.
φρούτα
1 πορτοκάλι( ολόκληρο)
6 φρέσκα ή αποξηραμένα σύκα
6 αποξηραμένα βερύκοκα
40-65mg
160mg
64mg
ψάρια ( 100γρ)
σαρδέλλες( ολόκληρες)
αθερίνα( τηγανιτή)
σολομός( κονσέρβας)
380mg
680mg
220mg
μύδια ατμού
6 μέτριες γαρίδες
στρείδια ωμά
173mg
150mg
132mg
σπόροι, ξηροί καρποί, όσπρια
βρώμη 35γρ[
ηλιόσποροι 28γρ
Chia 2κουταλιές σούπας
λιναρόσπορος 2 κουταλιές σούπας
σουσάμι 30γρ
ταχίνι 30γρ
Ψωμί ολικής αλέσεως (1 φέτα)
γάλα αμυγδάλου, σόγιας, ρυζιού( 100ml)
105mg ( όχι με άλλες πηγές ασβεστίου)
50mg
177mg
70mg
280mg
100mg
30mg
120mg
τόφου σκληρό 100γρ
χαρούπι( μπάρα) 15γρ
10 αμύγδαλα
6 καρύδια
6 βραζιλιάνικα καρύδια
φασόλια λευκά 1 φλυτζάνι
φασόλια σόγιας βρασμένα 1 φλυτζάνι
300mg ( ελέγξτε την ετικέτα)
56mg
30mg
40mg
45mg
190mg
250mg
λαχανικά
1 αγκινάρα
γογγύλια βρασμένα 100 γρ
κάρδαμο ωμό 100 γρ
κέιλ 100γρ
κινέζικο λάχανο 100γρ
κρεμμύδια
μαϊντανός ψιλοκομμένος(1 κουτάλι σούπας)
μαρούλι 100γρ
μπρόκολο βρασμένο 1 φλυτζάνι
μπάμιες 1 φλυτζάνι
παντζάρια( φύλλα)
ρόκα 1 φλυτζάνι
σέσκουλα βραστά 100γρ
σπανάκι βρασμένο 100γρ
σπανάκι ωμό 100γρ
ωμά καρότα 1 φλυτζάνι
25mg
137mg
30mg
135mg
105mg
72mg
12mg
68mg
180mg
172mg
114mg
130mg
90mg
136mg ( δεν απορροφάται όμως πολύ καλά)
99mg ( δεν απορροφάται όμως πολύ καλά)
42mg
Βλέπουμε ότι τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη ή που δεν θέλουν να φάνε γαλακτοκομικά, ιδιαίτερα αγελαδινής προέλευσης, μπορούν να βρουν άλλες καλές πηγές ασβεστίου.
Ποιός χρειάζεται το ασβέστιο;
Τελικά το ερώτημα ποιός χρειάζεται ασβέστιο είναι ρητορικό, αφού όλοι μας χρειαζόμαστε καθημερινά με την τροφή μας να παίρνουμε την απαραίτητη ποσότητα.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη έχει ως εξής:
0-6 μηνών
7-12 μηνών
1-3 χρόνια
4-8 χρόνια
9-13χρόνια
14-18 χρόνια
19-50 χρόνια
Εγκυμοσύνη
Θηλασμός
51-70 χρόνια ( άντρες
51-70 χρόνια ( γυναίκες)
πάνω από τα 71( γυναίκες και άντρες )
200mg
260mg
700mg
1000mg
1300mg
1300mg
1000mg
1300mg
1300mg
1000mg
1200mg
1200mg ( λόγω ηλικίας κακή απορρόφηση).
Θυμόμαστε ότι:
- Το ασβέστιο απορροφάται καλύτερα όταν λαμβάνεται σε ποσότητες έως 500mgr τη φορά, είτε με τις τροφές, είτε με συμπληρώματα διατροφής. Μεγαλύτερες ποσότητες μπορούν να χαθούν στη διαδικασία της πέψης.
- Εάν μπορείτε να πάρετε την ημερήσια ποσότητα ασβεστίου κατανεμημένη μέσα στην ημέρα, με την διατροφή, είναι ιδανικό.
- Τα συμπληρώματα ασβεστίου (ή τα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν ασβέστιο) θα πρέπει λοιπόν να λαμβάνονται μαζί με τα γεύματα για καλύτερη απορρόφηση τους στο όξινο περιβάλλον του στομάχου εκτός αν πρόκειται για σκευάσματα κιτρικού ασβεστίου οπότε λαμβάνονται εκτός γευμάτων.
- Τα άτομα που έχουν δυσανεξία στην λακτόζη συνήθως μπορούν να τρώνε τυρί και γιαούρτι γιατί σε αυτά η λακτόζη έχει ήδη διασπαστεί.
Πρέπει να ξέρουμε ότι:
Τα συμπληρώματα ασβεστίου δεν θα πρέπει να λαμβάνονται ταυτόχρονα με συμπληρώματα σιδήρου.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες πρέπει να λαμβάνονται τουλάχιστον 4 ώρες πριν (ή μετά) τη χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου για σωστή απορρόφηση τους.
Φάρμακα που πρέπει γενικώς να λαμβάνονται με άδειο στομάχι δεν θα πρέπει να λαμβάνονται την ίδια ώρα με τα συμπληρώματα ασβεστίου.
Η απορρόφηση του αντιβιοτικού τετρακυκλίνη εμποδίζεται από την ταυτόχρονη χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου.
Ορισμένα φάρμακα, για παράδειγμα, η μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών καθώς και κάποιες παθήσεις, όπως η κοιλιοκάκη ή η νεφρική νόσος μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των οστών και θα πρέπει να συζητηθούν με το γιατρό σας.
Εάν σας έχουν χορηγήσει για σοβαρή οστεοπενία ή οστεοπόρωση τα σκευάσματα που λέγονται διφωσφονικά( fosamax, actonel κλπ) δεν πρέπει να τρώτε όταν τα παίρνετε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, γιατί εμποδίζουν την απορρόφηση του φαρμάκου. Τροφές με ασβέστιο ή σκευάσματα ασβεστίου θα ξεκινήσετε να λαμβάνετε 4-5 ώρες αργότερα.